امروز: جمعه 10 فروردین 1403
دسته بندی محصولات
بخش همکاران
بلوک کد اختصاصی

ادبیات نظری تحقیق دوستی از نظر قران

ادبیات نظری تحقیق دوستی از نظر قران دسته: علوم انسانی
بازدید: 28 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 34 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 19

ادبیات نظری تحقیق دوستی از نظر قران

قیمت فایل فقط 32,500 تومان

خرید

توضیحات :

ادبیات نظری تحقیق دوستی از نظر قران در 19 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

بخشی از متن :

دوستی از دیدگاه قرآن

سنجری (1391) در پایان نامه تحفه الهی: دوستی از دیدگاه قرآن و سنت، پیامدهای فردی و اجتماعی آن چنین می نویسد:

یکی از نیازهای هر انسانی بعد از رشد جسمانی، رشد روحانی و معنوی اوست که نهایت این رشدروحانی و معنوی تکامل و کمال انسانی می باشد و یکی از عواملی که در کمال هر انسانی دخالت دارد مسئله دوستی و دوستان می باشد چرا که دوستان نقش مهمی را در رساندن انسان به درجات کمال ایفا می کنند. دوستی یعنی ایجاد و ارتباط عاطفی دو فرد، یعنی پیوند دو قلب، انسان هایی که با فشردن دست یکدیگر پیمان می بندند تا در تمامی شرایط همراه و غمخوار هم باشند. دوستی دارای ابعاد و جنبه های مختلفی می باشد که هریک از آنها دارای اهمیت فوق العاده ای می باشند.

صالحی زاده (1386) در پایان نامه ای با عنوان محبت در قرآن:

ابتدا به جایگاه محبّت و اهمیّت آن در قرآن می پردازد و آثار این محبّت را آرامش، فروتنی، نهراسیدن از مرگ و پیروی از پیامبر(ص)ذکر می نماید. وی در فصل بعدی به محبّت به پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) نیز اشاره می کند و پیامد این محبّت را دوستی خدا و پاداش رسالت پیامبر(ص) می­شمرد. و در پایان به محبّت های ناپسند، از جمله دوستی با گمراهان و غضب شدگان و محبّت های پسندیده هم­چون محبّت به والدین، همسر، فرزند و اقوام و خیرخواهان می پردازد، و نتیجه می­گیرد دوستی های سالم در قیامت پایدار، و دوستی­های ناپسند گسسته و تبدیل به دشمنی خواهد شد.

مبانی نظری:

- خصوصیات دوست خوب وشایسته در قرآن:

یكی از مباحث بسیار مهم در مسائل اجتماعی، میزان و نحوه ارتباط انسانها و به عبارتی، دوستی ها و روابط دوستانه با یكدیگر است. انسان از انتخاب دوست ناگزیر و محتاج به دوست است. نكته‎ مهم در این میان، تأثیر بسیار زیاد دوست بر شخصیت انسان است كه در آیات قرآن كریم و روایات معصومان علیهم‌السلام، به این موضوع اشاره شده است.

خداوند حال برخی ظالمان را این‌گونه بیان می‎دارد: وَیَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى یَدَیْهِ یَقُولُ یَا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا (فرقان:28) ؛ روز قیامت روزی است كه می‎بینی ظالم (از شدت حسرت) دست خود را می‌گزد و می‎گوید: یَا وَیْلَتَى لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِیلًا(فرقان:28)؛ ای‌كاش با فلان شخص دوست نمی‎شدم.

بنابراین كسی كه شخصیت او بر شما مشخص نیست و از دین او اطلاعی ندارید، باید به دوستانش نگاه كنید؛ اگر آنان اهل دین خدایند، پس آن شخص نیز بر دین خداست، ولی اگر دوستان وی بر غیر دین خدا بودند پس او نیز بهره‎ای از دین خدا ندارد و نباید با چنین شخصی معاشرت و دوستی داشته باشید.

در مورد دوست، در احادیث مطالب زیادی بیان شده، اما در این گفتار به فضل خداوند متعال با استفاده از آیات نورانی قرآن كریم، برخی شرایط و ملاك­های انتخاب دوست را بیان می‎داریم.

الف: ایمان:

از نگاه قرآن كریم میزان شخصیت انسان­ها رابطه مستقیمی با اعتقادات آن­ها دارد. كسی كه از گوهر با عظمت ایمان بی‎بهره باشد، شخصیت وی در حدی نخواهد بود كه ارزش رفاقت و دوستی را داشته باشد تا انسان بخواهد طرح دوستی با چنین كسی بریزد:

یا ایهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِیاءَ تُلْقُونَ إِلَیهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَقَدْ كَفَرُوا بِمَا جَاءَكُمْ مِنْ الْحَقِّ (ممتحنه:1) ؛ ای كسانی كه ایمان آورده‎اید! دشمن من و دشمن خودتان را دوست نگیرید. شما به آنان اظهار محبت می‎كنید؛ در حالی كه آنها به آنچه از حق برای شما آمده، كافر شده‎اند.

ب: احترام به مقدسات و مسائل دینی:

یا ایهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الَّذِینَ اتَّخَذُوا دِینَكُمْ هُزُوًا وَلَعِبًا مِنْ الَّذِینَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَالْكُفَّارَ أَوْلِیاءَ … وَإِذَا نَادَیتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ اتَّخَذُوهَا هُزُوًا وَلَعِبًا ( مائده: 57ـ 58) ؛ ای كسانی كه ایمان آورده‎اید! افرادی كه ایین شما را به باد استهزا و بازی می‌گیرند ـ از اهل كتاب و مشركان ـ ولی خود انتخاب نكنید… آن­ها هنگامی كه (اذان می‎گویید و مردم را) به نماز فرامی‎خوانید، آن را به مسخره و بازی می‎گیرند.

در این دو آیه‎ شریف خداوند به صراحت از دوستی با كسانی كه دین مسلمانان را به باد سخریه و استهزا می‎گیرند، نهی فرموده است و به عنوان مثال و ذكر مصداق، بحث اذان را مطرح می‎فرماید.

ج: راستگویی:

یكی از مصادیق مهم اخلاق در زندگی انسان، صداقت و راستگویی است؛ چرا كه در حقیقت دروغ خود نوعی نفاق است و در آیات و روایات بسیار مذموم شمرده شده است و حتی در برخی از روایات كلید تمامی گناهان، دروغ بیان شده است. در رفاقت و دوستی نیز انسان یكی از ملاكهایی كه باید در نظر داشته باشد، صداقت و راستی دوست است:

یا ایهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ (توبه:119) ؛ ای كسانی كه ایمان آورده‎اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید و با صادقان باشید.

در تفسیر این آیه شریف آمده است: «صداقت شرط و ملاك اساسی دوستی است و اگر به دوست و همراه انسان، صدیق گفته شده است، به‌خاطر صداقت او در رفتارش با دوست خود است».

د: دوستی دوطرفه:

اگر انسان قصد دوستی با كسی را دارد، باید ببیند كه آیا طرف مقابل هم متمایل به این دوستی هست یا نه؟

هَا أَنْتُمْ أُوْلَاءِ تُحِبُّونَهُمْ وَلَا یحِبُّونَكُمْ ( آل‌عمران: 119) ؛ شما كسانی هستید كه آنها را دوست می‎دارید، اما آنها شما را دوست ندارند.

آری، اگر دوستی یك‌طرفه باشد، باعث ذلت و خواری می‎گردد و هرگز برای انسان سودمند نخواهد بود.

ه: هماهنگی ظاهر و باطن:

همیشه افرادی در جامعه وجود دارند كه هزار رنگ‎اند؛ یعنی با هر كسی همان‌گونه سخن می‎گویند وبرخورد می‎كنند كه او می‎پسندد و هیچ هدف خاصی را دنبال نمی‎كنند و به هر رنگی كه منافع مادی‎شان اقتضا كند، درمی‎آیند كه خطر این افراد نیز بسیار زیاد است.

وَإِذَا لَقُوكُمْ قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا عَضُّوا عَلَیكُمْ الْأَنَامِلَ مِنْ الغَیظِ ( آل‌عمران: 119) ؛ و هنگامی كه شما را ملاقات می‎كنند، (به دروغ) می‎گویند: ایمان آورده‎ایم، اما هنگامی كه تنها می‎شوند، از شدت خشم بر شما، سر انگشتان خود را به دندان می‎گزند.

و: طرح دوستی با جنس مخالف ممنوع:

یكی از نیازهای انسان كه در دوران جوانی ظهور و بروز پیدا می‎كند، ازدواج است كه در قرآن كریم از جنبه‎های متفاوتی مورد بحث قرار گرفته است. در این زمینه یكی از موضوعاتی كه قرآن كریم تأكید زیادی بر آن دارد، پاك بودن پسر و دختر قبل از ازدواج است: مُحْصَنَاتٍ غَیرَ مُسَافِحَاتٍ وَلَا مُتَّخِذَاتِ أَخْدَانٍ ( نساء:25) ؛پس آنها (زنان پاكدامن از بردگان) را با اجازه‎ صاحبان آنان تزویج نمایید و مهرشان را به خودشان بدهید، به شرط آنكه پاكدامن باشند، نه به‌طور آشكار مرتكب زنا شوند و نه دوست پنهانی بگیرند.

مُحْصِنِینَ غَیرَ مُسَافِحِینَ وَلَا مُتَّخِذِی أَخْدَانٍ ( مائده:5)؛ و زنان پاكدامن از مسلمانان و زنان پاكدامن از اهل كتاب حلال‌اند، هنگامی كه مهر آنان را بپردازید و پاكدامن باشید، نه زناكار و نه دوست پنهانی و نامشروع گیرید.

در این دو آیه خداوند از طرح دوستی با جنس مخالف نهی فرموده است. در آیه‎ اول سخن از ترك دوستی دختران با پسران است و در آیه‎ دوم ممنوع بودن دوستی پسران با دختران مطرح شده است.
در مورد این دو آیه 3 نكته قابل دقت است:

1. «أخدان» جمع خِِدن، به معنی دوست است؛ اما دوستی هایی كه دو ویژگی دارند: یكی اینكه پنهانی هستند و دیگری اینكه منشأ این نوع دوستی ها شهوت و هوای نفس است.

2. علت جمع آمدن كلمه «أخدان» در آیه این است كه وقتی كسی برای فحشا و از روی شهوت دوست برمی‎گزیند، به یكی یا دوتا قانع نخواهد بود؛ چرا كه نفس انسانی وقتی به دنبال شهوات و خواسته‎های خود برود، حد توقف ندارد»

3. در این‌گونه دوستی ها صداقت نیست؛ چرا كه قرآن دوستی هایی را كه بر اساس صداقت باشد، «صدیق» می‎نامد و تعبیر به خدن فقط در این دو آیه آمده است.(مکارم شیرازی،168:1374).

ز: سربلندی در آزمایش­ها:

همیشه گفتار انسان­ها و ظاهر آنان با عمل و باطن آن­ها مطابق نیست و برای كشف حقیقت یكی از بهترین راه­ها امتحان و آزمایش است؛ همان‌گونه كه خداوند در برخی موارد به مؤمنان دستور به امتحان و آزمایش داده است تا زمینه برای تصمیم‎گیری صحیح فراهم شود:

یا ایهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا جَاءَكُمْ الْمُؤْمِنَاتُ مُهَاجِرَاتٍ فَامْتَحِنُوهُنَّ اللَّهُ أَعْلَمُ بِایمَانِهِنَّ فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَاتٍ فَلَا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَى الْكُفَّارِ ( ممتحنه:10)؛ ای كسانی كه ایمان آورده‎اید! هنگامی كه زنان با ایمان به عنوان هجرت نزد شما آیند، آ­ن­ها را آزمایش كنید ـ خداوند به ایمانشان آگاه‎تر است ـ هرگاه آنان را مؤمن یافتید، آن­ها را به‌سوی كفار بازنگردانید.

ح: خیرخواه بودن:

خداوند متعال در قرآن كریم مؤمنان را از دوستی با برخی گروه‎ها همانند اهل كتاب، كفار و منافقین برحذر می‎دارد و تعدادی از خواسته‎ها و انگیزه‎های شوم و پست آنان را این­گونه بیان می‎فرماید:

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِنْ دُونِكُمْ لَا یَأْلُونَكُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّمْ (آل عمران:118)؛ ای كسانی كه ایمان آورده‎اید محرم اسراری از غیر خود، انتخاب نكنید آن­ها از هر گونه شر و فسادی درباره‎ی شما كوتاهی نمی‎كنند. آن­ها دوست دارند شما در رنج و زحمت باشید.

بنابراین با توجه به حساس بودن بحث دوستی، وظیفه‎ای كه انسان در موضوع انتخاب دوست بعد از احراز شرایط فوق دارد، این است كه با آزمودن دوستِ خویش، صداقت و واقعی بودن و ساختگی نبودن آن شرایط را به دست آورد.

- ویژگی­های دوستان شایسته:

1. داشتن ایمان و پرهیز کاری:

دوست خوب باید در همه ی امور، خدا و رضایت خدا را مد نظر داشته باشد. رسول خدا ( صلی الله علیه و اله ) می فرمایند : خیر اخوانک من اعانک علی طاعة الله و صدک عن معاصیه و امرک برضاه (نهج البلاغه: حکمت 136)؛ بهترین برادرانت کسی است که تو را به پیروی از خدا یاری کند، از نافرمانی او باز دارد و به خشنود ساختن او فرمان دهد.

2. مؤدب بودن به آداب اجتماعی و متخلق بودن به اخلاق نیك و پسندیده:

رفتار و کردار انسان در جامعه و برخوردهای اجتماعی نشانگر زمینه های تربیتی بوده واز معیارهای مهم و اجتناب ناپذیر در انتخاب دوست می باشد چرا که یک قانون را در ارتباطات با دوستی نباید فراموش کرد و آن این­که انسان همرنگ دوست خود می شود.

3. داشتن آگاهی و بینش صحیح در همة امور، به­ویژه در امور سیاسی:

آگاهی و بینش چراغ راه و جهت دهنده حركت است و چه زیباست كه دو همراه در مسیر زندگی از پرتو فیض وجود یكدیگر بهرمند شده و پا به پای یكدیگر گام بردارند و در این مسیر خود را از انحرافات مصون و وجودشان را از آفات بیمه سازند. گرایش سیاسی و اجتماعی افراد در انتخاب آنها به عنوان یک دوست نقش مهمی را ایفا می کند.

امام زمان ( علیه السلام ) جهت گیری سیاسی و اجتماعی و رفتاری یک مومن را با این حدیث مشخص فرموده اند : وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِیهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِیثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِی عَلَیْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ ( حرالعاملی ،1384: 99) ؛ در هنگام بروز مشکلات به راویان حدیث ما مراجعه کنید؛ همانا آن­ها حجت من بر شما هستند و من حجت خدا هستم.

همان­طور که می دانید راویان احادیث در دوران غیبت، فقهای جامع الشرائط و در راس آنها ولایت فقیه است، بنابر این انسان معتقد و مومن در هیچ مساله ای از احکام دین و مشکلات روزمره بن بست برخورد نمی کند. به­عنوان مثال وقتی مقام معظم رهبری(دامت برکاته) در انتخابات اخیر دستور به اطاعت از قانون و پرهیز از درگیری و ریختن در خیابان­ها را می دهند، پیرو حقیقی امام زمان ( علیه السلام ) از دستور رهبری اطاعت کرده ، با این کار موجبات سعادت خویش را فراهم می کند و از هر کس که در خلاف جهت اطاعت از رهبری گام بردارد، دوری می کند.

در انتخاب دوست نیز باید دید چه کسی از این ویژگی برخوردار است؟ و چه کسی در زمان غیبت تابع فقیه جامع الشرائط است؟ با برگزیدن کسی که چنین ویژگی را دارد موجبات رشد و تعالی و پیشرفت خود را فراهم کند.

4. یار و مددکار بودن در هر زمان:

امام علی ( علیه السلام ) می فرمایند : لا یَكُونُ الصَّدِیقُ صَدِیقاً حَتَّى یَحْفَظَ أَخَاهُ فِی ثَلَاثٍ فِی نَكْبَتِهِ وَ غَیْبَتِهِ وَ وَفَاتِهِ دوست, دوست نیست مگر آنکه حقوق برادرانش را در سه جایگاه نگهبان باشد : در روزگار گرفتاری،آن هنگام که حضور ندارد و پس از مرگ. ( نهج البلاغه، حکمت 134 ).

5. اهل دنیا نبودن:

همانطور که در حدیث شریف آمده است : حُبُّ الدنیا رَأسُ کلّ خطیئهٍ ( دوستی دنیا منشا همه ی گناهان است ) بر ما لازم است که از دنیا پرستی و کسانی که چنین ویژگی دارند اجتناب کنیم.(کلینی،1388: 315).

6. آینه یكدیگر بودن و عیب یكدیگر را دوستانه متذكر شدن:

امام علی ( علیه السلام ) می فرمایند : دوست راستین کسی است که نیک خواهانه عیب تو را به تو بگوید, در نبودنت حافظ آبروی تو باشد و تو را بر خود مقدم بدارد.( نهج البلاغه ، حکمت 246).

8. اهل عفو و گذشت بودن:

امام حسن عسگری ( علیه السلام ) می فرمایند : بهترین برادرانت کسی است که خطایت را فراموش کند و از نیکوکاریت در حق خودش یاد کند.(ری شهری،1362: 163).

با ذکر یک حدیث از امام صادق ( علیه السلام ) به مهمترین نشانه های دوست خوب اشاره می کنیم : دوستی مرزهایی دارد که هر کس همه یا برخی از آنها را داشته باشد، دوست است و گر نه او را اصلا دوست مشمار : نخست این که ظاهر و باطنش با تو یکی باشد؛ دوم این که آبروی تو را آبروی خودش داند و عیب و بی آبرویی تو را عیب و بی آبرویی خودش؛ سوم این که مال و منصب، او را نسبت به تو عوض نکند؛ چهارم اینکه هر کمکی از دستش بر می آید از تو دریغ نکند و پنجم، که در بر دارنده ی همه ی این خصلتهاست, این که در هنگام گرفتاریها تو را تنها نگذارد.(همان164 ).

- راه­های آزمایش دوست:

روایات متعددی از ائمه اطهار علیهم السلام در اصول شریف کافی ودیگر کتب روایی شیعی وسنی چند معیار برای تشخیص حقیقی بودن اعمال و رفتار دوست بیان شده است كه به تعدادی از آنها اشاره می‎كنیم:

الف: حساسیت نسبت به نماز اول وقت؛

ب: امانتداری؛

ج: مضایقه نكردن از دارایی­های خود و دوست را شریك مالی خود دانستن؛

د: سه بار عصبانی كردن او (اگر در اوج عصبانیت از حدود دوستی تجاوز نكرد، شایسته‎ی دوستی است)؛
ه: میزان همراهی با دوست هنگام بروز سختی­ها و مشكلات(سجادی، 1389: 58).

دوست شمار آنکه در نعمت زند لاف یاری و برادر خواندگی

دوست آن باشد که گیرد دست دوست در پریشان حالی و درماندگی

(بوستان سعدی)

نكته‎ای كه در این قسمت شایان ذكر می‌باشد، این است كه این آزمایش در مراحل اولیه‎ انتخاب دوست باید انجام شود تا انسان از دارابودن شرایط دوستی به اطمینان برسد و این‌گونه نیست كه انسان همیشه و در همه‎ حالات و موقعیت­ها در صدد آزمایش دوستش باشد. بنابراین وقتی به اطمینان دست یافت، دیگر نیازی به آزمودن دوست نیست.

- اهمیت دوستی در قرآن:

یکى از خویشاوندان حضرت سجاد(علیه السّلام) نزد آن حضرت آمد و به آن بزرگوار جسارت کرده و ناسزا گفت؛ و حضرت ، در جواب او چیزى نفرموده و سکوت کرد.

بعد از آن­که او از مجلس حضرت بیرون رفت ، پیشواى چهارم به اطرافیان خود فرمود: گفته هاى این شخص را شنیدید؟ حالا دوست دارم همراه من بیائید، تا جواب مرا بشنوید.گفتند: یا بن رسول الله ! ما مى آئیم ، ولى دوست داشتیم جواب دشنامهاى او را همین جا مى فرمودید.امام علیه السّلام نعلین خود را پوشیده و در حالى که این آیه شریفه را زمزمه مى کرد: وَالْکاظِمینَ الْغَیْظَ وَالْعافِینَ عَنِ النّاسِ وَاللّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ(آل عمران:134)؛ انسانهاى نیکوکار خشم خود را فرو مى برند و از خطاى مردم می گذرند و خداوند نیکوکاران را دو ست دارد.

ت نیست.

قیمت فایل فقط 32,500 تومان

خرید

برچسب ها : ادبیات نظری تحقیق دوستی از نظر قران

نظرات کاربران در مورد این کالا
تا کنون هیچ نظری درباره این کالا ثبت نگردیده است.
ارسال نظر